Door Bert van den Braak op Parlement.com
De eerste stap in de formatie was ‘de basislijn’. Wat is die (nog) waard?
Ruim een jaar geleden, op 12 februari 2024, meldde toenmalig informateur Ronald Plasterk i dat de vier onderhandelende partijen een gezamenlijke basislijn waren overeengekomen voor het waarborgen van de Grondwet, de grondrechten en de democratische rechtsstaat. Dat resultaat was op 10 januari bereikt, waarmee de eerste fase van de toen lopende kabinetsformatie succesvol werd afgerond. Vraag is wat de concrete betekenis ervan was.
Dat tot zo’n basislijn moest worden gekomen, was uniek. Het kwam direct voort uit wantrouwen over de opstelling van de PVV. Die ‘partij’ had eerder vanuit de Tweede Kamer enkele wetsvoorstellen gelanceerd die ingingen tegen de Grondwet en/of grondrechten. Zo waren er voorstellen om moskeeën, islamitische scholen etc. te verbieden, om meervoudige nationaliteit tot uitsluitingsgrond te verklaren voor minister of minister-president en enkele andere ambten, en om administratieve detentie in te voeren bij bedreiging van de nationale veiligheid. Ze werden in januari 2024 ingetrokken.
Daarnaast zaaiden uitspraken in beide Kamers twijfel over het functioneren van de rechtsstaat en haar instituties. PVV-voorzitter Geert Wilders noemde de Tweede Kamer in 2015 tijdens de Algemene Beschouwingen een nepparlement en in de Eerste Kamer zette fractievoorzitter Marjolein Faber in 2022 het kabinet-Rutte IV i weg als een vijfde colonne, waarvan de leden zaten ’te smoezen’ met het WEF (World Economic Forum).1) Vanuit de PVV kwam ook geregeld kritiek op de rechterlijke macht. Toen Wilders in 2016 werd veroordeeld voor zijn ‘minder, minder’ uitspraak over Marokkanen stelde hij dat politiek en ambtenarij hadden bijgedragen aan zijn veroordeling en noemde hij ons land ‘corrupt’. PVV-Kamerleden spraken enkele keren over ‘D66-rechters’.2) In 2021 viel Wilders de media aan door journalisten grotendeels weg te zetten als ’tuig van de richel’. Er was alle reden voor een basislijn.
Leest u verder via: https://www.parlement.com/id/vml6bsc76etp/er_was_eens_een_basislijn_toch