Steeds meer mensen uit arme landen en oorlogsgebieden komen naar Nederland. Dat brengt met zich mee dat er woonruimte moet worden gezocht. Mensen die naar Nederland gekomen zijn en (nog) geen verblijfsvergunning hebben, moeten opgevangen worden in gemeenten. Want we kennen de mensonterende situatie van asielzoekers in Ter Apel.
Tijdelijke woonruimte scheppen is een probleem in ons al overvolle landje. Het COA is daarmee belast. In hun zoektocht naar locaties geeft dat tegenwerking. Dat valt te begrijpen, want ‘uit de grond gestampte locaties’, naast organisch gegroeide woongemeenschappen, voelen als belastende inbreuk.
De politiek heeft Kamerbreed oog voor gespreide opvang in Nederland. Eric van der Burg, staatssecretaris voor Asiel en Migratie in het kabinet-Rutte IV, maakte een wetsvoorstel voor spreiding. ‘Prima zo’n opvang, maar hier niet’, zeggen we dan al snel. Door de val van ons kabinet stokte het voorstel van het kabinet om gemeenten te verplichten mee te werken aan de opvang van de asielzoekers. Het voorstel werd controversieel verklaard om verder behandeld te worden.
De Eerste Kamer heeft het wetsvoorstel ‘Spreidingswet’ 31 oktober niet-controversieel verklaard. De procedure van de behandeling van het voorstel wordt nu verder in een commissie besproken. Dit betekent bij aanname dat gemeenten aan de slag moeten om locaties te creëren voor asielopvang.
In dit artikel vraag ik aandacht voor een actueel wordende zaak. Stel het wetsvoorstel komt erdoor (en dat lijkt me redelijk), dan moeten de gemeenten een plan hebben en zich niet langer laten overvallen met plannen die handige jongens (vastgoedhandelaren) al gemaakt hebben. Die wisten de zwakheden in deze materie van gemeenten al eerder uit te buiten. Hier zijn voorbeelden van. Handige ondernemers hebben in het verleden (ook in Fryslân) ontdekt dat er geld te verdienen valt aan het beschikbaar stellen van panden die geschikt worden bevonden/gemaakt voor vluchtelingen. Ze bieden die aan bij een gemeente, wetende dat ze er per bewoner/per dag tussen de 40 en 50 euro voor kunnen beuren.
Voor een pand in Nijeholtpade, geschikt gemaakt voor veertig personen en met een contract voor twee jaar, levert het daar opvangen van vluchtelingen (reken maar mee) een bedrag op van veertig personen x 50 euro per dag x 2 x 365 dagen = plm 1,46 miljoen euro. Het pand werd voor plusminus 1 miljoen gekocht. Onkosten er af.. blijft wel genoeg winst over.
De ondernemer heeft de investering er na twee jaar dik uit. Opvang wordt zo een kapitalistisch verdienmodel waar ik me niet in kan vinden. En dat zou een gemeenteraad ook niet moeten willen.
Los van de onhandigheden binnen het gemeenteapparaat als het om de noodzakelijke tijdige communicatie met het dorp over de wenselijkheid van een geselecteerde locatie op die plek gaat, zijn gemeenten ook niet sterk in rekensommen maken. Je kunt toch zélf ook wel een leegstaand pand dat je in eigendom hebt selecteren en dat exploiteren? Dan hou je het geld dat van het Rijk komt in eigen kas en beheer. De maatschappelijke kosten zijn dan veel lager.
Dus, let nu op gemeenten. Pak het straks zelf op en laat je niet in de zak naaien door handige jongens die op geld uit zijn.
Joute de Graaf, Sneek
Bovenstaand artikel staat ook in de Leeuwarder Courant van donderdag 9 november 2023.