Door Gerard Jorna
Hoe Sybrand Buma de vergadering van de gemeenteraad van Leeuwarden over integriteitsonderzoek tegen Selo Boxman bewust heeft laten ontsporen
Gerard Jorna, 8 juli 2024
Afgelopen donderdag heb ik gekeken naar de beelden van het debat over de regeringsverklaring in de Tweede Kamer. Niet geheel tot mijn verbazing ontaardde dit in een ordinaire scheldpartij. Het debat werd door een aantal direct betrokkenen omschreven als een “schertsvertoning”, een “shitshow”, een “beschamend circus” en een “parlementair dieptepunt”. Dat een dergelijke wanvertoning is voorbehouden aan alleen de Haagse bestuurscultuur is een misvatting. De gemeenteraad van Leeuwarden heeft bewezen dat het nog erger kan.
Het verloop van het debat deed mij namelijk denken aan de vergadering van de gemeenteraad van Leeuwarden van 26 februari 2020 die ik via de livestream heb gevolgd. In die vergadering zou de rapportage worden besproken van het integriteitsonderzoek dat Sybrand Buma als burgemeester van Leeuwarden had ingesteld tegen het raadslid van Lijst058 Selo Boxman. De aanleiding was de valse melding geweest van de gemeentesecretaris Reindert Hoek en de raadsgriffier Frans van der Heide dat zij zich schuldig zou hebben gemaakt aan een integriteitsschending.
In een eerdere raadsvergadering had Selo Boxman een verklaring laten voorlezen waarin zij reageerde op de conclusies die de burgemeester had getrokken uit het onderzoek. Die had zij, inmiddels hangend aan de openbare schandpaal, in de krant moeten lezen. Zij beschuldigde daarin de burgemeester en griffier van niet integer handelen, had kritiek op het handelen van de raad en verzocht om een onderzoek.
De raadsvergadering van 26 februari 2020 heb ik eind vorig jaar in een brief aan de gemeenteraad omschreven als “een schijnvertoning van de raad, bedoeld om met het vertrek van Selo Boxman uit de raad ook een punt achter de kwestie te kunnen zetten, die definitief in de doofpot te stoppen en daarmee het eigen falen toe te dekken. Deze raadsvergadering staat dan ook te boek als een beschamende, onfatsoenlijke en respectloze vertoning en een dieptepunt in de gemeentelijke democratie in Leeuwarden”.
Kijkend naar de beelden van die vergadering zag ik tot mijn verbazing dat die werd voorgezeten door Sybrand Buma, geheel in strijd met de uitgangspunten voor de dualisering van het gemeentebestuur. Als portefeuillehouder bestuurlijke integriteit zou hij namelijk verantwoording moeten afleggen aan de raad over het door hem gevoerde beleid in het integriteitsonderzoek tegen Selo Boxman. Hij was dat was duidelijk niet van plan.
Terwijl de raad eerder had besloten dat de bespreking van de rapportage in aanwezigheid van Selo Boxman diende plaats te vinden, meldde Buma dat zij wegens ziekte niet aanwezig zou zijn en gaf de fractievoorzitters een voor een het woord. Wat volgde was een ordinaire scheldpartij tegen de niet aanwezige Selo Boxman.
Hoe ze het in haar hoofd had gehaald om een beschuldigende vinger naar Sybrand Buma en de raad te wijzen. De schaamteloze bijdrage van de fractievoorzitter van het CDA Sytse Brouwer spande de kroon. Hij kon het niet nalaten Selo Boxman nog een ferme trap na te geven omdat zij, volgens hem “zulke ongefundeerde insinuaties en zeer kwalijke, schadelijke en schandelijke beschuldigen had geuit maar zich niet wil, kan of durft te verantwoorden in deze raad”. Niemand nam het voor Selo Boxman op. Buma greep niet in, liet het allemaal gebeuren en hulde zich in stilzwijgen.
Schokkend was het verraad van Otto van der Galiën, fractievoorzitter van Lijst058 die zijn fractiegenoot liet vallen als een baksteen. Waar zij haar rug had rechtgehouden bood hij als een kleine jongen Buma zijn excuses aan, vermoedelijk uit angst ook door het gestrekte been van de burgemeester te worden geraakt. Het kan niet anders dan dat in de raadszaal een onaangename geur moet hebben gehangen van angstzweet en opspelende onderbuikgevoelens.
De enige fractievoorzitter die van enige empathie getuigde was Julie Bruijnincx van D66. Zij wenste Selo Boxman veel succes en gezondheid. Bij nader inzien blijkt haar opmerking een Judaskus te zijn geweest.
De gang van zaken in de raadsvergadering van 26 februari 2020 was namelijk doorgestoken kaart onder regie van de vicevoorzitter van de raad en voorzitter van het presidium Eline de Koning, zo blijkt uit de informatie die ik met een beroep op de wet open overheid heb opgevraagd en verkregen. Zij speelde daarbij onder een hoedje met de burgemeester en de griffier.
Zij had er mee ingestemd dat de vergadering zonder de aanwezigheid Selo Boxman zou plaatsvinden onder voorzitterschap van Buma. Ook heb ik aanwijzingen dat de fractievoorzitters van de raad hun bijdragen in de raadsvergadering op elkaar hebben afgestemd. Afgesproken werd dat Buma niet zou worden bevraagd maar dat alle pijlen zouden worden gericht op Selo Boxman. Zij zou zich toch niet zou kunnen verweren.
Op die manier zou ook de aandacht kunnen worden afgeleid niet alleen van het handelen van Buma en de griffier maar ook van de rol van het presidium dat zich onnozel en met een misplaatst ontzag voor Buma medeplichtig had laten maken aan de oneerlijke en onrechtvaardige behandeling van Selo Boxman.
Ik heb ook ontdekt dat Eline de Koning haar eigen raad heeft misleid. Professor Winter, hoogleraar bestuurskunde te Groningen had naar aanleiding van de verklaring van Selo Boxman voor het presidium een notitie opgesteld waarin hij de raad dringend adviseerde onderzoek te doen naar het handelen van de burgemeester, de griffier maar ook de raad in het integriteitsonderzoek tegen Selo Boxman. Eline de Koning heeft deze notitie niet gedeeld met de overige raadsleden en ook niet met Selo Boxman.
Zij heeft de notie ook niet geagendeerd voor de vergadering van 26 februari 2020 maar met medeweten van de leden van het presidium in een diepe la gestopt.
Naar mijn mening zijn Eline de Koning en de overige leden van het presidium door dit gedrag door een morele ondergrens gezakt. De wijze waarop zij de belangen van een eveneens democratisch gekozen collega hebben miskend en geschaad getuigt van weinig moreel besef en een gebrek aan empathie en fatsoen. Naar mijn mening hebben zij daarmee het vertrouwen in de bestuurlijke integriteit ernstige schade toegebracht.
De raadsvergadering van 26 februari 2020 markeert het moment waarop de gemeenteraad als hoogste bestuursorgaan in Leeuwarden zich heeft laten corrumperen en zich heeft onderworpen aan de burgemeester. Die heeft de raad sindsdien in gijzeling. Daarom is de gemeenteraad van Leeuwarden niet meer in staat om in onafhankelijkheid enige democratische controle uit te oefenen op de wijze waarop de burgemeester als portefeuillehouder bestuurlijke integriteit zijn wettelijke taken al of niet uitvoert.
Inderdaad, het kan dus nog erger dan we afgelopen donderdag in het debat over de regeringsverklaring hebben kunnen ervaren.
——————————————————————————————————-
Livestream van de raadsvergadering 26 februari 2020:
Woordelijk verslag van de raadsvergadering van 26 februari 2020 te verkrijgen via gerardcmjorna@gmail.com.
De in deze publicatie genoemde brief aan de gemeenteraad van Leeuwarden d.d. 18 oktober 2023 met als onderwerp: het presidium van de gemeenteraad van Leeuwarden is medeplichtig aan de onrechtvaardige en oneerlijke behandeling van het raadslid van Lijst058 Selo Boxman in het tegen haar ingestelde integriteitsonderzoek door de burgemeester van Leeuwarden, is op dezelfde datum geplaatst op de lijst van ingekomen stukken van de gemeenteraad. De griffie heeft verzuimd de bijlagen op te nemen.
Deze zijn eveneens te verkrijgen via gerardcmjorna@gmail.com evenals een niet geanonimiseerde versie de brief van 18 oktober 2023.
Deze brief is ook in 6 delen integraal gepubliceerd in BREKT, respectievelijk op 31 december 2023; 2 januari 2024; 3 januari 2024; 9 januari 2024; 20 januari 2024 en 4 februari 2024.