In Súdwest-Fryslân negeerden voormalig CDA-wethouder Gea Wielinga en PvdA-burgemeester Jannewietske de Vries in de vorige collegeperiode vaker dan een enkele keer de bestaande integriteitscode. Desondanks ging Wielinga eind januari 2023 aan de slag als Opgave Watermanager bij Wetterskip Fryslân. Door de aanwezigheid van De Vries als burgemeester loopt het aanzien van Nederlands grootste gemeente verder schade op.
Van Gent weg, Wielinga blijft
November 2019 is politiek een roerige maand, want vier wethouders, onder wie Wielinga, zeggen het vertrouwen op in PvdA-wethouder Stella van Gent. Zij wordt beticht van belangenverstrengeling vanwege de aankoop van het pand aan de Singel 7, samen met toenmalig Empatec-directeur Harry de Wit.
Van Gent kan haar biezen pakken, maar grensoverschrijdend gedrag van Wielinga staat niet echt ter discussie en moreel leiderschap van De Vries is onzichtbaar.
Verhouding Wielinga en Lutgendorff
Wethouder Wielinga krijgt in 2017 een affectieve relatie met ambtenaar Jan Lutgendorff, terwijl ze vanaf eind 2017/begin 2018 samenwerken aan het dossier van de Rolpeal, het sportcomplex in Workum. Vanuit Súdwest-Fryslân is Lutgendorff ambtelijk projectleider van de Rolpeal.
Er wordt niet gekozen voor een vanzelfsprekende overplaatsing van Lutgendorff naar een andere gemeente. Dan was er niets loos geweest. Nee, zelfoverschatting, het verkondigen van schijnargumenten en onwaarheden geven richting aan het verdere proces.
Integriteitsonderzoek relatie?
Op zondag 17 november 2019 dient Van Gent haar ontslagbrief in. Twee dagen later zeggen Wielinga en De Vries in de Leeuwarder Courant dat BING* een integriteitsonderzoek naar de relatie Wielinga-Lutgendorff heeft verricht. (zie afbeelding)
‘Zo’n integriteitsonderzoek is standaardprotocol in zo’n situatie. Dat is gebeurd, het is afgerond en daaruit zijn heel werkbare afspraken gekomen’, beweert Wielinga. De conclusie uit het BING-rapport luidt dat de ‘integriteit niet in het geding was.’
* Bureau Integriteit
Geen integriteitsonderzoek wel werkafspraken
Het integriteitsonderzoek werd door De Vries in november 2018 in gang gezet, meldt de LC. (zie afbeelding) Echter, de Sneeker Jan Post achterhaalt in 2020 door middel van een Wob-verzoek (Wet openbaarheid van bestuur) dat er helemaal geen integriteitsonderzoek is geweest naar de verhouding Wielinga en Lutgendorff.
Wielinga en De Vries hebben dus onwaarheden verkondigd tegenover de LC inzake dat integriteitsonderzoek.
Er volgen in maart 2019 alleen werkafspraken over de verhouding Wielinga-Lutgendorff. Het eerste overleg vindt plaats op 7 maart 2019, aldus Post. Opvallend is dat het duo Wielinga en Lutgendorff aan tafel zit met De Vries, gemeentesecretaris Zondervan en integriteitscoördinator Jamila Ennour. Deze laatste doet de verslaglegging.
De slager keurt het eigen vlees in dit gebeuren. Het is merkwaardig waarom De Vries dit allemaal toestaat en zelf aan het overleg deelneemt.
Hoe dan ook, een van de afspraken die eruit rolt is: ‘Gea vermijdt het beoordelen van het werk van Jan. Zij geeft geen oordeel en neemt geen besluit over de adviezen die opgesteld zijn door Jan. Tijdens de collegevergaderingen brengt Gea haar stem dan niet uit (onthouding van stemmen).’
In het verslag schrijft Ennour dat de afspraken worden getoetst door BING. De opmerkingen van BING worden meegenomen in het overleg van 28 maart, waarin de afspraken tot een afronding komen.
Het gaat dus om werkafspraken, maar nogmaals: geen integriteitsonderzoek.
Schending afspraken
Wielinga houdt zich niet aan de werkafspraken. Ze spreekt tijdens de raadsvergadering van 9 mei 2019 wel een oordeel uit over de werkzaamheden van haar partner Lutgendorff. Ze verkondigt dat bij de Rolpeal alles ‘binnen het budget’ is gebleven, dat wil zeggen dat bij de aanleg van dit sportcentrum geen kostenoverschrijdingen zijn gemaakt.
Op 20 juni 2019 zegt wethouder Offinga van financiën in de commissie Bestjoer en Finânsjes dat er wel overschrijdingen zijn. Hij herhaalt dat in de raadsbijeenkomst van 4 juli 2019 waarin hij spreekt over een ‘gesignaleerde kostenoverschrijding’. Ook raadslid Semplonius, die goed op de hoogte is van de financiële vraagstukken van de Rolpeal, bevestigt kostenoverschrijdingen. En in een collegevoorstel van 3 oktober 2019 wordt onder meer een bedrag genoemd van € 438.000 aan infrastructurele meerkosten.
Wielinga heeft doelbewust een onjuist financieel beeld weergegeven van het project de Rolpeal, waarover haar partner Lutgendorff de ambtelijke leiding heeft.
Tenslotte
Burgemeester De Vries laat verstek gaan door niet in te grijpen als Wielinga gemaakte afspraken schendt. Inzake bestuurlijk vertrouwen en met betrekking tot haar voorbeeldfunctie gedraagt De Vries zich deviant ten aanzien van bestaande normen. De mienskip kan hier niet grutsk op zijn.
In Súdwest wordt bestuurlijke integriteit voor 37 raadsleden een gespreksonderwerp.
Wiebe Dooper
Geraadpleegde bronnen
Geraadpleegde teksten m.b.t. integriteit
Gedragscode integriteit burgemeester en wethouders Súdwest-Fryslân, gepubliceerd in Gemeenteblad Súdwest-Fryslân 4 maart 2020
https://zoek.officielebekendmakingen.nl/gmb-2020-57839.pdf
Integriteitsbeleid Súdwest-Fryslân Jaarverslag 2021 en speerpunten vanaf 2022
https://sudwestfryslan.nl/wp-content/uploads/2022/05/Bijlage-Jaarverslag-2021-en-speerpunten-2022.pdf
Verslaglegging werkafspraken Jamila Ennour Súdwest-Fryslân, 28 maart 2019.
Verslagen rondom Wob-verzoek J. Post:
Bezwaar van J. Post tegen zijn beroep op de Wob, 28 maart 2020.
Verslag hoorzitting bezwaarschrift J. Post, 23 juni 2020.
Reactie J. Post op verslag hoorzitting, 8 juli 2020.
Geraadpleegde krantenartikelen
‘Ook onderzoek Súdwest naar liefdesrelatie wethouder’, in: Leeuwarder Courant 19 november 2019 https://www.dekrantvantoen.nl/vw/article.do?code=LC&date=20191119&v2=true&id=LC-20191119-NO01002006
‘Stella van Gent keert niet terug in raad van Súdwest-Fryslân’, in: Leeuwarder Courant 20 november 2019
https://lc.nl/friesland/sudwest-fryslan/Stella-van-Gent-keert-niet-terug-in-raad-van-S%C3%BAdwest-Frysl%C3%A2n-25044776.html
‘Politieke malaise in Súdwest-Fryslân’, in: Sneeker Nieuwsblad 20 november 2019
https://www.dekrantvantoen.nl/vw/article.do?id=SNB-20191120-01003007&vw=org&lm=stella,gent
‘Reputatieschade SWF na vertrouwensbreuk’, in: Sneeker Nieuwsblad 27 november 2019
https://www.dekrantvantoen.nl/vw/article.do?id=SNB-20191127-01003004&vw=org&lm=stella,gent
‘Politiek commentaar: Sores in Súdwest’, in: Sneeker Nieuwsblad 31 december 2019
https://www.dekrantvantoen.nl/vw/article.do?v2=true&id=SNB-20191231-01003002&vw=org&lm=politiek
Geraadpleegde raadsagenda
Agenda raadsvergadering 3 oktober 2019
https://sudwestfryslan.raadsinformatie.nl/vergadering/562674
Geraadpleegde beeldverslagen
Raadsvergadering 9 mei 2019 https://sudwestfryslan.raadsinformatie.nl/vergadering/562644
Vergadering kommisje Bestjoer en Finânsjes 20 juni 2019
https://sudwestfryslan.raadsinformatie.nl/vergadering/562660
Raadsvergadering 4 juli 2019 https://sudwestfryslan.raadsinformatie.nl/vergadering/562662