Door Gerard Jorna
Leeuwarden, 22 juli 2024
In de Leeuwarder Courant van 12 juli 2024 las ik dat het onderzoek van het Bureau Integriteit Nederlandse Gemeenten (BING) naar de beroerde verhoudingen binnen de gemeenteraad van Smallingerland ruim € 75.000,- heeft gekost.
Dat is veel geld. Temeer omdat het onderzoek niet het informatie-lek in het presidium van de raad boven water heeft gebracht, waarover veel te doen was. Het onderzoeksbureau kwam niet verder dan de conclusie dat wantrouwen heerst in Drachten. Maar dat wist men al.
In februari 2020 heeft de gemeenteraad van Leeuwarden voor de keus gestaan een onderzoek in te stellen naar het handelen van de burgemeester en de griffier in het dubieuze integriteitsonderzoek tegen het raadslid van Lijst058 Selo Boxman.
Het presidium van de raad had advies gevraagd aan professor Heinrich Winter van het aan de Rijksuniversiteit van Groningen verbonden adviesbureau Pro Facto. De vraag was hoe om te gaan met het verzoek van Selo Boxman om een integriteitsonderzoek in te stellen naar het handelen van de griffier en de burgemeester jegens haar.
De heer Winter was zeer duidelijk. Hij adviseerde het presidium nadrukkelijk een integriteitsonderzoek in te stellen. Het presidium had daar andere gedachten over en stopte het advies van Pro Facto in een diepe la en deed vervolgens alsof het niet bestond.
Niet uit vrees voor de kosten, naar ik aanneem.
De raad had eerder professor Winter voor veel geld ingeschakeld om een onderzoeksverslag en protocol voor de bestuurlijke en ambtelijke werkgroep “geheimhouding en openbaarheid” op te stellen. Dat blijkt weggegooid geld te zijn.
Niemand wist zich namelijk te herinneren dat een ambtenaar al in 2016 een protocol had opgesteld over het omgaan met geheimhouding in de besluitvorming.
De reden waarom het advies van Pro Facto niet werd opgevolgd was natuurlijk dat een integriteitsonderzoek naar het handelen van de burgemeester en de griffier ook licht zou werpen op de rol van de leden van het presidium, die zoals inmiddels vast staat, nogal bedenkelijk is geweest.
Ik volgde via de livestream de vergaderingen van de gemeenteraad van Leeuwarden van 18 december 2019 en van 26 februari 2020 waarin het integriteitsonderzoek tegen Selo Boxman werd besproken en waarin een zelfs via de livestream waar te nemen geur van vooringenomenheid opsteeg.
Alles wees er op dat het onderzoek de toets van de kritiek niet zou doorstaan. Ik werd daarin bevestigd door het bestuderen van het openbare onderzoeksrapport van Capra advocaten. Dat rammelde aan alle kanten en ik vroeg mij af waarom dit niemand was opgevallen.
Vervolgens heb ik de openbare stukken aandachtig gelezen en de gedragingen van burgemeester en griffier en presidium geanalyseerd aan de hand van richtlijnen voor zorgvuldig integriteitsonderzoek.
Aangevuld met documenten die ik met een beroep op de Wet openbaarheid van bestuur (Wob) en later de Wet open overheid (Woo) heb verkregen heb ik inmiddels een uitgebreid dossier opgebouwd over integriteitsschendingen gepleegd door de burgemeester van Leeuwarden, de griffier en de leden van het presidium van de gemeenteraad van Leeuwarden in hun onterechte en onrechtvaardige behandeling van Selo Boxman.
Anders dan het onderzoeksbureau BING dat in Smallingerland geen resultaat heeft geboekt, heb ik kunnen bewijzen dat in Leeuwarden de burgemeester en de griffier zich schuldig hebben gemaakt aan onder meer misbruik van bevoegdheden, belangenverstrengeling en vooringenomenheid. Zij hebben alle beginselen van zorgvuldig integriteitsonderzoek met voeten getreden.
Ook heb ik kunnen aantonen dat de leden van het presidium van de raad niet alleen in gebreke zijn gebleven in het houden van toezicht op het handelen van de burgemeester en de griffier maar ook actief hebben meegedaan aan het beschadigen van een democratisch gekozen raadslid en collega.
Vast staat dat de burgemeester en griffier de door de raad op 18 december 2019 opgelegde geheimhouding op de bijlagen bij het externe onderzoeksrapport hebben geschonden. Tenslotte heb ik aangetoond dat de burgemeester en de griffier de raad hebben misleid en dat nog steeds doen in de nasleep van de kwestie Selo Boxman.
Waar Smallingerland € 75.000,- moest neertellen voor een integriteitsonderzoek zonder resultaat, heb ik al mijn bevindingen en bewijzen gratis en voor niks op een presenteerblad aangeboden aan de gemeenteraad van Leeuwarden, in het volste vertrouwen de publieke zaak een dienst te bewijzen. Maar de reactie van raad was er een van een zeker dedain.
Men wilde van niets weten, onder het mom van: waar bemoei je je mee.
Eline de Koning (PvdA), voorzitter van het presidium van de raad, die een zeer kwalijke rol heeft gespeeld in de beschadiging van Selo Boxman, heeft dit treffend verwoord. In een mail aan Lutz Jacobi en de overige leden van de PvdA-fractie schrijft zij:
“Maar even overleggen hoe wij hier verstandig op reageren. Deze man is niet voor rede vatbaar, weten we uit verschillende situaties”.
Ook al hoeft Leeuwarden mij niets te betalen, de kosten van de kwestie Selo Boxman zijn aanzienlijk. Denk daarbij aan de inzet van ambtenaren van de gemeente Leeuwarden om Sybrand Buma en de griffier behulpzaam te zijn bij het zich onttrekken aan hun verantwoordelijkheid voor de behandeling van Selo Boxman.
Breng daarbij in rekening de niet te verwaarlozen hoge maatschappelijke kosten van het verder teruglopen van het vertrouwen in de overheid als gevolg van het geklungel van de burgemeester, griffier en raad. En tenslotte noem ik de schade die is aangebracht aan de persoonlijke integriteit en de gezondheid van Selo Boxman.
Spreekt BING over beroerde verhoudingen in Smallingerland, mijn onderzoek heeft uitgewezen dat als gevolg van de volstrekte afwezigheid van enige bestuurlijke hygiëne, de verhoudingen in het gemeentebestuur van Leeuwarden te verziekt en te gecorrumpeerd zijn om een extern integriteitsonderzoek naar het functioneren van het gemeentebestuur te kunnen verdragen.
Gerard Jorna