Burgemeester Jannewietske de Vries van de gemeente Súdwest-Fryslân verscheen de laatste tijd veelvuldig in de media. In de laatste twee edities van het Sneeker Nieuwsblad, 24 december 2024 en 2 januari 2025, komt ze uitgebreid aan het woord over een serie gebeurtenissen die in 2024 de revue passeerden. Jammer genoeg doet De Vries over de autoluwe proef uitlatingen van onvoldoende niveau en vanaf een te grote afstand.
Allereerst vertelt de burgemeester dat de autoluwe proef bedoeld is om het centrum aantrekkelijker te maken. Dit voornemen werd en wordt door wethouder Rietman ook zoveel mogelijk verkondigd, maar is achterhaald door de werkelijkheid. Door grove inschattingsfouten gedurende de voorbereiding en de opzet van het verkeersproject heeft de binnenstad namelijk juist verder aan betekenis ingeboet. In plaats van het verkeersexperiment stap voor stap uit te rollen, startte Rietman op dinsdag 2 januari 2024 met de beoogde eindfase door het afsluiten van met name de twee centrale verkeersaders, de Prins Hendrikkade en de Singel. Het afsluiten van de Prins Hendrikkade stuitte op zoveel kritiek, waardoor Rietman in juni 2024 was genoodzaakt dit traject uit de proef te halen. Hiermee leed hij een voor hem onvoorziene nederlaag en was het experiment publicitair en feitelijk grotendeels mislukt.
Ik vind het karakter tonen van de gemeente dat je zo’n proef aangaat met de ondernemers en inwoners. Die zijn er allemaal bij betrokken, zegt De Vries. Door mij geraadpleegde winkeliers en Snekers herkennen zich lang niet in dit geschetste beeld. Bovendien missen winkeliers betrokkenheid van deze burgemeester, terwijl haar voorgangers Apotheker en Brok wel belangstelling toonden voor de middenstand in de Waterpoortstad. Ook hebben drieduizend personen een handtekening gezet tegen de autoluwe proef, is door velen in en op tal van media kritiek geuit en eveneens op gespreksbijeenkomsten van Súdwest.
We hebben gezien dat dit seizoen de binnenstad meer bezoekers heeft gehad dan het jaar daarvoor, aldus De Vries. Ze baseert zich hiermee op tellingen van bureau RMC, die het aantal passanten – in 2024 – bijhield op Grootzand, Oosterdijk, Schaapmarktplein en Marktstraat. Dit onderzoek vormt geen steekhoudend bewijs voor het al dan niet slagen van de autoluwe proef. Voorbeeld: een groep van tien toeristen die twee keer langs de vier genoemde meetpunten wandelt, wordt acht keer geregistreerd. In het onderzoek is vervolgens niet sprake van tien toeristen, maar van tachtig passanten en in de ogen van De Vries gaat het om bezoekers.
Je probeert de binnenstad zo aantrekkelijk mogelijk te maken. Dat doe je met elkaar, zegt De Vries. Deze uitspraak betreft schijnsolidariteit en past naadloos in haar frequent terugkerende oppervlakkige beeldvorming in lokale en regionale media. Al jarenlang en ook vanaf De Vries’ burgemeesterschap in september 2018 is de status van koopstad Sneek achteruit gekacheld. In het afgelopen jaar vormden winkelsluitingen geen uitzondering en per 1 januari 2025 staan 57 winkelpanden in de binnenstad leeg. Daar komt nog de leegstand van andere type panden bij, aldus een Sneker die deze ontwikkelingen nauwlettend volgt.
Conclusie
Om een reële inschatting te maken van de gang van zaken rondom de autoluwe proef had burgemeester De Vries geregeld diverse winkeliers kunnen bezoeken en zich op de hoogte laten brengen over de winkelomzet. Maar dat is niet haar werkwijze. Ze houdt het bij een plaatje en een praatje in de krant. En dat weten, ervaren en voelen Snekers.
Wiebe Dooper