Door © Elian Hattinga van ’t Sant
Een van die generalisaties is dat (volwassen) wolven ´van nature´ bang zijn voor mensen en deze uit de weg gaan. Er is zelfs een regelmatig door de Nederlandse media geconsulteerde ecoloog die beweert dat wolven ´vluchtdieren´ zijn. Het is echter maar zeer de vraag of wolven wel zo schuw zijn. Uitspraken over een natuurlijke angst voor mensen zijn gebaseerd op hoofdzakelijk Amerikaans onderzoek (de Europese wolf werd voor 2010 amper bestudeerd).
De Amerikaanse wolven waren echter gedurende meer dan honderd jaar zwaar door premiejagers vervolgd en bijna uitgeroeid. Ze vertoonden extreem vermijdingsgedrag: ze waren zo bang voor mensen dat onderzoekers ze in het wild niet of zeer zelden te zien
kregen en het uitsluitend moesten doen met sporenonderzoek en observaties vanuit vliegtuigjes.
Vanuit de huidige kennis over epigenetica is het echter evenzeer mogelijk dat de destijds geconstateerde en nu op de Europese wolf geprojecteerde angst juist is ontstaan door deze bijzonder angstaanjagende leerervaringen met mensen. Het zou goed kunnen dat de aangeleerde angst epigenetisch van generatie op generatie is doorgegeven en daarmee vooral
bestaat in een situaties waarbij de wolf regelmatig en actief wordt bejaagd (zoals in Scandinavië, Canada, Alaska en de meeste Amerikaanse staten waar wolven leven nog steeds of weer het geval is).
Bij epigenetisch bepaald gedrag zijn er namelijk door bepaalde
ingrijpende omgevings- en/of leefomstandigheden erfelijke veranderingen in de gen-functie opgetreden zonder dat de moleculaire DNA structuur is veranderd. De effecten ervan kunnen dan ook verdwijnen indien de leefomstandigheden dusdanig veranderen dat het epigenetisch
bepaalde gedrag niet meer functioneel is. Dat kan dus precies gebeurd zijn waar de wolf niet langer werd bejaagd en een strikt beschermde status kreeg, zoals in veel Europese landen inmiddels ruim dertig jaar geleden
gebeurde.
Mogelijk is het als problematisch of uitzonderlijk bestempelde gedrag van diverse wolven in Nederland dus helemaal niet zo uitzonderlijk en zelfs natuurlijker dan de ´natuurlijk´ geachte angst. Ervaringen met wolven in landen waar deze niet systematisch (meer) worden bejaagd, lijken hierop te wijzen. De Nederlandse wolven lijken evenmin angst te hebben voor mensen: ze observeren en volgen mensen van nabij en benaderen deze tot op zeer korte afstand (enkele meters); ze lopen door de bebouwde kom, komen op boerenerven en in tuinen.
Eerder verscheen:
https://www.brekt.nl/denkbeelden-over-wolven-1/
Ook kunt u raadplegen: https://www.elianhattinga.nl/nieuws/