Categorieën
Bolsward Cultuur Ethiek Fryslân Geschiedenis Godsdienst Súdwest

De wereldvreemde jeugd van Titus Brandsma (5)

’t Is donker, druilerig en koud op die vroege ochtend van woensdag 23 februari van het jaar 1881. Het is half vijf in de ochtend en op een stelpboerderij in de oude gemeente Wonseradeel komt een jongetje ter wereld. De wereldse naam wordt Anno Sjoerd.

Op 15 mei 2022 werd Anno Sjoerd, als Titus Brandsma, met negen anderen, door paus Franciscus heilig verklaard tijdens een mis op het Sint-Pietersplein te Rome. Een zeer bijzondere gebeurtenis in de Friese rooms-katholieke wereld.

Slot

Een wonderlijke levensreis was het die de aanstaande rooms-katholiek Heilige Titus Brandsma aflegde. Leidend daarin zullen zijn jeugdjaren zijn geweest, waarin de overbezorgde moeder, in haar liefde voor Maria, en de introverte vader, die religieuze wereldliteratuur op zondagen als pedagogisch element inbracht en de schakel tussen de bekrompen, vrome wereld van Tjitje en de rooms-maatschappelijke inbreng van buiten de boerderij vormde. Daarmee de bodem leggend onder het latere katholieke wereldbeeld van de Mysticus, Hoogleraar, schrijver en Carmeliet Titus Brandsma. Evenals voor zijn broer en drie van de zusters was ook door hem slechts één levenspad te bewandelen: een leven gewijd aan, voor en met de rooms-katholieke kerk.

Tijdens de laatste twintig jaar van zijn leven verschoof zijn aversie tegen maatschappelijke ontwikkelingen (antisocialistisch en antiliberaal), na een aanvankelijke onverschilligheid ten aanzien van het opkomende nazisme, naar fel antifascisme, met name ingegeven door de bemoeienissen van de Duitsers met de aanvankelijk vrije katholieke pers. Daartegen, evenals tegen de jodenvervolgingen, liet hij in woord en op papier zijn diepste afschuw blijken. Daarbij speelde de ietwat merkwaardige houding van aartsbisschop De Jong een bijzondere rol.

Langs hoogte- en dieptepunten liep dat pad  vanuit dat veilige Oegeclooster langs Megen, Boxmeer, Rome, Oss en Nijmegen, om op tragische wijze te eindigen, via Duitse gevangenissen, in vernietigingskamp Dachau.

Op zondag 26 juli 1942 stierf de fysiek kwetsbare, maar geestelijk standvastige Anno Sjoerd Brandsma, mogelijk, niet zeker, na een dodelijke injectie hem toegediend.

© Willem Haanstra

Eerdere delen uit deze serie zijn:

https://www.brekt.nl/de-wereldvreemde-jeugd-van-titus-brandsma-2/
https://www.brekt.nl/de-wereldvreemde-jeugd-van-titus-brandsma-1/