Door de Waddenacademie
Op 9 december promoveerde Carola van der Hout aan de Universiteit Utrecht op onderzoek naar verhoogde concentraties van sediment dat zwevend in de waterkolom wordt getransporteerd langs de Nederlandse kust.
Dit zwevend stof bestaat uit een mengsel van fijne mineralen (silt en klei), micro-organismen, algen en voedingsstoffen dat een natuurlijke troebelheid in zeewater veroorzaakt. De Nederlandse kust vormt een doorvoerzone van zwevend stof van het Nauw van Calais naar de Waddenzee. Dit sediment is cruciaal voor het ecosysteem van de Waddenzee, omdat het voedingsrijke bodems creëert en belangrijk is voor de aanslibbing van wadplaten en de kust ter compensatie van de zeespiegelstijging.
Het onderzoek combineert gegevens uit twee meetprogramma’s in 2010-2012 om het transport van zwevend stof en de invloed van factoren zoals getijdestroming, golven en biologische invloeden in kaart te brengen. Metingen vonden plaats tussen IJmuiden en Callantsoog, waar hoge concentraties zijn aangetroffen. De resultaten tonen een persistente troebelheidszone met hoge concentraties aan zwevende stof op gemiddeld slechts 1,5 km van de kust.
De waargenomen concentraties zwevend stof vertonen aanzienlijke variaties in de tijd, beïnvloed door getijden, golven en seizoensgebonden biologische activiteiten. Stormen leiden tot opwerveling, waarna door langzame uitzakking de hoogste concentraties van meer dan 1000 mg/l voorkomen tijdens rustige weersomstandigheden in een post-storm periode. Dan herstelt zich een dunne, geconcentreerde sliblaag nabij de zeebodem. Seizoensgebonden fluctuaties zijn ook duidelijk: hoge concentraties worden meestal in de herfst en winter gemeten, terwijl lente en zomer lagere waarden vertonen.
In rustige condities zorgt het getij voor een netto noordwaarts transport in de turbiditeitszone. De invloed van de wind (via opwerveling door golven en versterking van stroming) speelt een grotere rol in het jaarlijkse netto transport. Dit zorgt voor een grote variatie in het netto transport gedurende het jaar en tussen de jaren. Het is dus essentieel om alle tijdschalen te integreren bij het berekenen van de jaartransporten om zodoende de volledige dynamiek van het sedimenttransport te vatten. Uit de metingen blijkt dat het gemiddelde jaarlijkse noordwaartse transport in de turbiditeitszone 2,5 Mton is.
Het proefschrift van Carola van der Hout is te vinden in de repository van de Universiteit Utrecht en opgenomen in de lijst van Wadden gerelateerde proefschriften.