De Nederlandse Vereniging voor Stabij- en Wetterhounen (NVSW) viert het 75-jarig bestaan (1947-2022). Met ongeveer vierduizend leden vormt de NVSW de grootste rashondenvereniging van Nederland en dat is iets om trots op te zijn. Organisatorisch heeft deze vereniging de boel goed op orde. Vrijwilligers zorgen voor een breed scala aan activiteiten voor leden en honden.
In dit eerste deel de voorgeschiedenis van de NVSW.
KC Friesland
In de jaren twintig van de vorige eeuw groeit de belangstelling voor nationale hondenrassen. In 1935 volgt de oprichting van de Kynologen Club (KC) Friesland, die onder meer ringdressuur organiseert achter het zwembad in Leeuwarden.
Deze training staat onder leiding van Teun van Dijk en wordt onder meer bezocht door Jan Bos die er opvalt met zijn Wetterhounen. Hier groeit het idee om de Wetterhoun en de Stabyhoun tot rashond erkend te krijgen. Teun van Dijk, Jan Bos en jager Wietze Hoeksma vormen een commissie, die advertenties plaatst waarin Friese honden te koop worden gevraagd. Daarna komen bepaalde honden in aanmerking voor een selectie op een tentoonstelling. Na enkele jaren wordt een groep van ongeveer twintig Wetterhounen en dertig Stabyhounen in de bijlage van het Nederlandse Honden Stamboek (NHSB) opgenomen.
Jan Bos (1898-1952
De eerste NVSW-voorzitter wordt de niet onbemiddelde Leeuwarder ondernemer Jan Bos (1898-1952), die zowel de Wetterhoun als de Stabyhoun fokt. Zijn kennel heet ‘Fen ’t Wetterlân’. Bos fokt ook nog kanaries en is van mening dat afwijkingen in een bepaald ras altijd weer terugkwamen. ‘Dy krije wy der noait mear út’, zegt Bos eens tegen zijn oomzegger en latere dominee Ype Schaaf (1930-2003) En: ‘Kyk Ype, met de fokkerij sit it su, ik maak na twintech generasies fan un bulldog un hazewyn, mar fan in kat kan ik gyn hond make.’
Jan Bos neemt in 1942 met honden deel aan de Winnertentoonstelling in Amsterdam. In datzelfde jaar organiseert de KC Friesland de eerste Friese hondendag, waar ongeveer veertig honden voor worden ingeschreven. Tussen 1942-1947 organiseert deze KC tentoonstellingen in Drachten, Leeuwarden en Veenwouden. In 1946 en 1947 zijn er werkproeven rond de Grote Wielen bij Leeuwarden. Hier beoordeelt een keurmeester Wetterhounen en Stabyhounen op exterieur. Honden die aan de raspunten voldoen, krijgen een nummer en een registratiekaart.
Wiebe Dooper