Hartog Beem (1892-1987) publiceerde in 1973 ‘De Joodse gemeente te Sneek’, een uitgave van Osinga uit Bolsward. Mevrouw J.E. Bazuin verzorgde in 1998/1999 een toevoeging aan dit boekje vanaf 1945.
Na de Franse tijd werd in Sneek een officiële Joodse gemeente opgericht. Natuurlijk waren er al voor 1800 Joden binnen de stadspoorten. Beem schrijft dat Benjamin Polak, destillateur van beroep, al voor 1708 in de Waterpoortstad woont. Later in de achttiende eeuw worden Herman Cohen, Jacob Samuels en Abraham Markus als ‘ingezetenen’ genoemd.
Een bijzonder levensverhaal schetst Beem over Salomon Leidersdorff, die in 1798 het burgerschap van Sneek verkrijgt. Daaruit kunnen we aflezen dat hij een zekere welstand heeft. Uit zijn huwelijk met Lea Salomon van Kleef, wordt in datzelfde jaar een zoon geboren: Levy Salomon Leydersdorff. In historische documenten werd in deze achternaam de letter i of y gebruikt.
Het ging later met Salomon Leidersdorff bergafwaarts, want in de jaren 1820-1839 komt zijn naam herhaaldelijk voor op de bedelingslijsten van de Joodse gemeente in Leeuwarden. Hij ontving in 1832 onder meer een paar kousen en ‘6 bos stro’.
Het hanteren van een hoofdletter of kleine letter is soms lastig met betrekking tot joodse/Joodse thematiek. Als het om etnische en culturele zaken gaat, wordt Jood, Joden, Jodin, Jodendom geschreven. Ook wat betreft Jodenvervolgingen.
Het gebruik van een kleine letter verwijst naar de joodse godsdienst. Echter, Beem schrijft ‘De Joodse Gemeente van Sneek’ met hoofdletters. In deze tekst en nog komende artikelen hou ik daaraan vast.
Wiebe Dooper
Geraadpleegde bron:
H. Beem. De Joodse Gemeente Sneek. Bolsward, 1973. Heruitgave in 1999.