De ervaren Bertus Walsma was gemeenteraadslid voor Gemeentebelangen in Wymbritseradeel en voor deze partij en Gemeentebelangen-TotaalLokaal in Súdwest-Fryslân. Een eventuele terugkeer in de politiek van Walsma is klein, maar sluit hij ook niet helemaal uit.
Wanneer werd GemeenteBelangen in onze regio (Wymbritseradeel) opgericht?
Geen idee! Daar zijn geen stukken van bewaard gebleven. Ik weet wel dat de eigenaar van Staalbouw Nauta in Heeg daar debet aan was. In wezen was GB een voortzetting van IJlster Belang dat al einde jaren veertig van de vorige eeuw actief zou zijn. Ik denk dat GB Wymbrits daarvan ook een voortzetting is geweest na de gemeentelijke herindeling van IJlst en Wymbrits.
Welke factoren waren destijds bepalend in deze totstandkoming?
Geen idee. Waarschijnlijk de oorzaak van het bestaan en politieke overheersing van de ‘oude zuilen’ KVP, ARP, CHU en PvdA.
In welke opzichten was GemeenteBelangen destijds relevant?
Zoals de naam al zegt, diende het de belangen van de inwoners van onze gemeente. Landelijke politieke partijen drukten met hun lokale vertegenwoordigers een zwaar landelijke (beleid)stempel. Dat werd niet altijd in dank afgenomen, omdat maatwerk ’s lands belang versus lokaal belang soms ver was te zoeken.
Welk persoon of welke personen waren in deze beginfase belangrijk?
Van Ruurd Abma en Rients de Boer kreeg ik wel eens wat doorgespeeld en Nauta uit Heeg was de grote stimulator geweest. Dit is later doorgezet met Fokke Nauta en Ruurd Abma.
Hoe zag de eerste tien tot twintig jaar de ontwikkeling van GemeenteBelangen eruit?
Ik redeneer nu even over mijn eigen periode 2002 – 2011 in de gemeente Wymbritsadiel. De partij had toen 2 zetels en het CDA was toen oppermachtig met 8 van de 17 zetels. Dat openbaarde zich echter in misplaatste arrogantie door tegen de wil van de IJlsters de oude Nooitgedagt fabriek en pijp te willen behouden. Veel IJlsters waren, om uiteenlopende redenen, daar wel klaar mee en waren ervoor de fabriek te slopen. Daar werd door Fokke Nauta handig op ingespeeld met als resultaat 6 zetels. Het CDA kreeg een tik van jewelste (5 zetels) en werd voor het eerst de tweede partij.
Als wethouder werd Rients de Boer uit Woudsend benoemd en zat vier jaar op het pluche. Na die periode vielen wij terug naar 4 zetels en het CDA dacht het oude aantal wel weer binnen te halen. Dat viel echter bitter tegen. Ook die behaalde er 4, maar had wel meer stemmen dan GBTL en werd wederom uitgeroepen tot grootste partij.
De verhouding met de landelijke partijen was in mijn ogen stroef te noemen. Ze namen ons niet serieus was het gevoel. Wel de opmerking dat wij alles, maar dan ook alles, zelf moesten doen voor de partij. Geen achterliggende denktank en/of ondersteuning met de verkiezingen. Nee, alles zelf doen en bedenken. Ook geen (landelijke) geldelijke steun wat overigens nog steeds actueel is en als zeer onrechtvaardig wordt beschouwd. Dat dit landelijk steeds door de landelijke partijen wordt gekeerd valt niet goed te praten. De geldelijke inbreng voor de vierjaarlijkse campagne werd grotendeels ingebracht door jaarlijkse donaties van de zittende raadsleden.
En de FNP? Ze staan wel voor iets natuurlijk en hebben een goede strategie door in veel dorpen mensen te hebben voor de kandidatenlijst. De samenwerking met hen was neutraal. Ik had altijd het gevoel met de FNP dat zij niet te lastig tegen de landelijke partijen wilden doen om te voorkomen dat ze geen kans maakten voor coalitievorming. Een beetje angsthazerij, zeg maar.
Wanneer werd jij politiek actief binnen GemeenteBelangen? En wat vormde je motivatie om deel te nemen?
Ik werd door dorpsgenoot Anne Haringa gevraagd om eens een avond bij te wonen. Ik was toen als voorzitter DorpsBelangen Folsgare actief en zulke mensen konden zij wel gebruiken. Een motivatie om actief in de politiek te gaan had ik toen echter nog niet. Het was echter wel een ‘noflik’ ploegje en voor het ik wist stond ik al op de kieslijst op plek vier. Omdat wij toen 6 zetels verkregen werd ik meteen raadslid.
Wymbrits had 17 raadsleden met als uitvoerende partijen (GB Wymbrits, CDA, PvdA, FNP, VVD en de CU). De motivatie om in de politiek door te gaan was mijn nieuwsgierigheid naar maatschappelijke vraagstukken en daar invloed op te kunnen uitoefenen. En je kreeg inzage in veel items van je eigen gemeente. Dat vond ik ook wel interessant.
Welke zaken en/of personen domineerden toen de politiek van Wymbritseradeel?
Zoals gezegd…de fabriek en pijp van Nooitgedagt. Ook andere zaken zoals fietspaden, het Friese Merenproject en de dorpshuizen eisten de nodige aandacht op. Onze burgemeester Jacob Reitsma (‘de Snor’) was een dominant figuur, maar ik mocht hem wel. Hij was duidelijk in zijn bewoordingen. Dit in tegenstelling tot Hayo Apotheker, waar ik niet zo’n fan van was, maar dat had misschien te maken met zijn laatste jaren. Hij ramde zijn wil erdoor voor een (te) dure verbouwing van het gemeentehuis in Sneek.
Wat waren de belangrijkste vraagstukken gedurende je raadlidsmaatschap in Wymbritseradeel?
Dat zijn er vele geweest, maar persoonlijk waar ik de meeste aandacht bij had…De Nooitgedagtfabriek- en pijp in IJlst en de energietransitie in ruime zin des woord.
Hoe verliep voor GemeenteBelangen de overgang naar de grote gemeente Súdwest-Fryslân?
Niet goed! Wij waren uitsluitend vertegenwoordigd in de gemeenten Wymbritseradiel en Bolsward.
In welke opzichten ondervond de politieke positie van GemeenteBelangen voordelen bij de totstandkoming van Súdwest en welke nadelen?
Alleen maar nadelen, omdat wij niet in de andere gemeenten vertegenwoordigd waren. En…niet om de kiezer te beledigen maar de kiezers in SWF zijn erg standvastig en lastig te verleiden tot een andere partij, althans niet in die mate zoals die in de rest van het land.
Hoe verklaar je dat GemeenteBelangen in Súdwest nog nooit tot een college is toegetreden?
Stel die vraag maar aan de coalitiepartijen! Ik ben zelf van mening dat zij de verwachting hadden/hebben een doos van Pandora binnen te halen. Wij zullen inderdaad kritisch zijn, ook in het college maar dat blijkbaar is dat not-done!
Op een bepaald moment voegen GemeenteBelangen en TotaalLokaal zich samen. In hoeverre heeft de kiezer dat begrepen?
Twee lokale partijen die zich verenigen is volgens mij gemakkelijk te begrijpen.
Hoe verklaar je dat de FNP in 2022 6 zetels behaalt en GBTL 3 zetels?
Zeg het maar. Niet te verklaren!
Op welke wijze krijgt GBTL een toekomstbestendig profiel?
Door een duidelijk herkenbaar raamwerk neer te zetten waar wij voor staan en veel meer actief zijn op en met social media!
Wiebe Dooper