Andries Veldman (1954) is een ouderwetse, eigenzinnige, scherpe en onafhankelijke journalist. Soms laat zijn nauwkeurigheid te wensen over. Veldmans visie op de journalistiek is de moeite waard. In deel 3, ook het slotstuk, gaat aandacht uit naar zijn kijk op twee Friese media: Omrop Fryslân en Leeuwarder Courant.
In een lang interview uit 2020 met auteur Peter Boomsma komt Veldman met uitgebreide kritiek aan het adres van Omrop Fryslân (Omrop) en Leeuwarder Courant (LC). Zijn bezwaren houden in dat er teveel aandacht is voor evenementen en berichtgeving oppervlakkig. Met zijn commentaar staat Veldman bepaald niet alleen.
‘Omrop Fryslân is voor mij een evenementenzender’, zegt hij en de LC doet hard mee. Veldman somt een reeks van bekende activiteiten op: kievitseierenzoeken, fierljeppen, Fietselfstedentocht, kaatsen en skûtsjesilen. Daar voeg ik gemakshalve de Sneekweek aan toe. Omrop en LC gaan ‘klakkeloos mee in de pr-machine van de evenementenorganisaties’, aldus Veldman.
Verder stelt de Leeuwarder journalist dat Omrop en LC de voornaamste kwesties wel behandelen, maar diepgang ontbreekt. Waarom? luidt de kernvraag. Veldman vermoedt de aanwezigheid van een soort onzichtbare hand die welwillende journalisten adviseert bepaalde onderwerpen ‘niet te onderzoeken’.
Onderzoek vergt veel tijd en het komt voor dat een journalist wordt tegengewerkt. ‘Daar moet je tegen kunnen’, zegt hij. De LC heeft tientallen journalisten en schiet met betrekking tot onderzoek tekort, ‘en de Omrop helemaal’, klinkt het overtuigend. In deze is geld niet de bepalende factor, vindt Veldman, maar gaat het om de mentale factor: dus gewoon niet willen.
Ingrid Spijkers, de nieuwe hoofdredacteur van de Omrop, zegt bij haar aantreden begin december 2019, het volgende: ‘Omrop Fryslân wil een actieve rol spelen in onderwerpen die Friezen raken. Daarbij een verbindende factor zijn en verdieping brengen in de onderwerpen.’ Met de laatste uitspraak zal Veldman het ongetwijfeld oneens zijn.
In zijn ogen dienen beide Friese media ‘om te overleven’ een andere weg in in te slaan, want: ‘Welke lezer van de LC zit nu te wachten op al die zouteloze pr-bijlagen met lachende ondernemers en al die fairs?’, beweert Veldman in 2020.
Wederom scoort hij een vol punt, want – onder meer – vanwege te geringe onderscheidende berichtgeving hebben inmiddels tienduizenden Friezen het dure LC-abonnement opgezegd. Een zwakke redactionele leiding heeft dat in de loop der jaren laten gebeuren.
Wiebe Dooper
Geraadpleegde bronnen:
‘Andries Veldman, Liwwadders’, pag. 22-29, in: De kracht van het lokale – Zicht op het Friese medialandschap, door Peter Boomsma. Uitgeverij Louise, Heerenveen 2020.
Eerder verscheen: