Andries Veldman (1954) is een ouderwetse, eigenzinnige, scherpe en onafhankelijke journalist. Soms laat zijn nauwkeurigheid te wensen over. Veldmans visie op de journalistiek en de Friese media is de moeite waard. In deel 1 gaat de aandacht uit naar stadskrant Liwwadders en Liwwadders.nl.
In 1998 brengt Veldman zijn vakantie door in Bretagne en komt op het idee een frisse stadskrant op de markt te brengen. En dat wordt Liwwadders, een blad met een eigenzinnig karakter. Hij schrijft bij voorkeur over zaken die anderen laten liggen. De onderwerpen hebben meestal betrekking op kwesties tussen inwoners en de gemeente Leeuwarden.
Liwwadders verschijnt tien keer per jaar en voor iedere editie rollen tussen 10.000 en 15.000 exemplaren van de pers. Het blad wordt verspreid op 170 locaties, ook in omliggende dorpen.
Naast de stadskrant is er het gelijknamige Liwwadders.nl op de digitale snelweg. Ook organiseert Veldman Happen met Liwwadders, kleine en gezellige bijeenkomsten in de Friese hoofdstad met een gastspreker. Al met al is het knap dat Veldman het als zelfstandig journalist en als commercieel ondernemer het reeds een kwart eeuw volhoudt.
Geregeld opereert hij wel in een grijs gebied door op te schrijven wat een adverteerder wil. Dat geeft Veldman openlijk toe. Boven het artikel staat advertorial vermeld. ‘Laat je het aan het bedrijf, dan krijg je alleen maar een juichverhaal. Ik stel via een commercieel verhaal iets aan de orde. En bedrijven die daarvoor betalen hebben het laatste woord, maar passen zelden wat in mijn advertorials aan.’
Sinds vier jaar volg ik Liwwadders.nl op de voet. Jammer genoeg zie ik wat teveel landelijke berichtgeving, die lezers grotendeels links laten liggen. Ook lijkt de site teveel op een kookboek.
Tegelijk is er veel mogelijk op Liwwadders.nl. In de loop van april 2020 doe ik aan Veldman het voorstel om een serie artikelen te publiceren over de politieke en ambtelijke cultuur in Súdwest-Fryslân. Hij ziet dat wel zitten. Met betrekking tot de voorbereiding overleggen we geregeld in een klein team. Eindredacteur Veldman voorziet op basis van zijn ervaring het proces van goede suggesties, een enkele keer dwaalt hij af met een opmerking over een sub-onderwerp.
Jannewietske de Vries, burgemeester van Súdwest-Fryslân, is begin april 2021 verontwaardigd over een kritisch artikel aan het adres van gemeentesecretaris Pieter Zondervan, die ambtenaren wegtreitert. Ze schrijft namens het college aan de raad, onder meer: ‘Het is naar en schadelijk als de directie en door anonieme bronnen in een kwaad daglicht wordt gesteld en beticht wordt van onwelgevallig gedrag, zonder dat daar bewijzen aan ten grondslag liggen.’
Het is allemaal paniekvoetbal. Allereerst zijn er genoeg bewijzen en is het hanteren van anonieme bronnen een erkende journalistieke werkwijze. Bovendien zijn bronnen herhaaldelijk grondig geraadpleegd.
Uiteindelijk wordt gemeentesecretaris Zondervan eind januari 2022 gedwongen op te stappen. Het is met name aan de genoemde artikelenreeks op Liwwadders.nl te danken dat Súdwest-Fryslân is voorzien van een nieuwe directie.
Wiebe Dooper
Geraadpleegde bronnen:
‘Andries Veldman, Liwwadders’, pag. 22-29, in: De kracht van het lokale – Zicht op het Friese medialandschap, door Peter Boomsma. Uitgeverij Louise, Heerenveen 2020.
‘Liwwadders, 25 jaar de krant die het ánders doet’, door Marianne Velsink, in: Friesch Dagblad, 22 april 2023.
Brief van college van B&W Súdwest-Fryslân aan de gemeenteraad over ‘digitaal forum Liwwadders.nl‘, eind maart/begin april 2022.