Door CBS
De ontwikkeling van Nederlandse multinationals blijft achter bij die van buitenlandse multinationals en andere bedrijven. Het aandeel van Nederlandse multinationals in het bruto binnenlands product (bbp) nam af van 15 procent in 2015 tot 13 procent in 2021. Tussen 2015 en 2022 daalde het aantal Nederlandse multinationale ondernemingen met 2,4 procent. Dit meldt het CBS.
Multinationals waren goed voor 31 procent van het bruto binnenlands product (bbp) in 2021. Het grootste deel hiervan kwam voor rekening van buitenlandse multinationals (145 miljard euro; 18 procent) en een kleiner deel van Nederlandse (102 miljard euro; 13 procent). In 2015 was het aandeel van Nederlandse multinationals in het bbp nog 15 procent. Nederlandse multinationals hebben dochterbedrijven in het buitenland, terwijl het moederbedrijf van een buitenlandse multinational gevestigd is in het buitenland.
Minder Nederlandse multinationals tot 100 werkzame personen
In 2022 waren er in Nederland 31,5 duizend multinationals gevestigd, waarvan 11,3 duizend Nederlandse en 20,2 duizend buitenlandse, samen 1,3 procent van het totaal aantal bedrijven. Multinationals kunnen in omvang variëren van een bedrijf met slechts een of enkele werkzame personen tot een wereldwijd conglomeraat. Sinds 2015 is het totaal aantal bedrijven in Nederland met 41,5 procent toegenomen. Het aantal buitenlandse multinationals groeide met 39,4 procent, terwijl het aantal Nederlandse multinationals juist 2,4 procent lager lag dan in 2015. Deze afname zat vooral bij Nederlandse multinationals met betrekkelijk weinig werkzame personen. Bij multinationals met ten minste 100 werkzame personen (de 3,6 duizend grootste) groeide zowel het aantal buitenlandse multinationals (28,4 procent) als het aantal Nederlandse multinationals (9,8 procent).
Het aandeel van multinationals in de Nederlandse loonkosten en in de bedrijfswinsten was ongeveer even groot als hun aandeel in het bbp. Het aandeel in de totale Nederlandse productiewaarde (41 procent) was beduidend groter. De economische prestaties werden geleverd met relatief weinig werkgelegenheid (22 procent van het totaal van 7,8 miljoen voltijdequivalenten).
Multinationals goed voor drie kwart van exportwaarde
Een relatief groot aandeel van de productie van multinationals wordt geëxporteerd. Het aandeel van multinationals in de totale exportwaarde was 77 procent in 2021. Ook kwam 76 procent van de totale Nederlandse invoerwaarde van goederen en diensten in dat jaar voor rekening van multinationals.
Nederlandse niet-multinationals, met name het zelfstandig midden- en kleinbedrijf, zijn veel meer op het binnenland gericht. Toch bereiken zij vaak wel indirect het buitenland als toeleverancier van multinationals. Zo is meer dan de helft van hun exportverdiensten, de toegevoegde waarde verdiend door export, te danken aan de export via andere bedrijven. Dit zijn vaak multinationals, bijvoorbeeld een middelgroot metaalbewerkingsbedrijf dat levert aan een machinefabrikant die machines exporteert.
1,7 miljoen voltijdbanen dankzij export
De werkgelegenheid dankzij de export was het hoogst bij buitenlandse multinationals. In 2021 was het aantal voltijdbanen dankzij de export van buitenlandse multinationals 895 duizend voltijdequivalenten (vte). De werkgelegenheid bij niet-multinationals dankzij de export was 808 duizend vte, waarvan ruim 68 duizend door toelevering aan multinationals.