Parkeer de ziekenhuisfusie. Dat is wat PvdA-wethouders Marianne Poelman van Súdwest en Sybrig Sytsma van Heerenveen voorstellen, aldus journaliste Ines Jonker in de papieren versie van de Leeuwarder Courant op Goede Vrijdag 29 maart.
Eerst terug naar vorig jaar, toen op 20 juni 2023 de besturen van vier Friese ziekenhuizen en zorgverzekeraars De Friesland, Zilveren Kruis en VGZ bekendmaakten dat Antonius in Sneek en Tjongerschans in Heerenveen binnen tien jaar zouden worden gesloten en een fusie aangaan. Daarop verklaarde wethouder Poelman in een persconferentie dat de acute zorg voor wat Stavoren en Hindeloopen reeds in de gevarenzone verkeerde. Een ernstige constatering.
In ieder geval leidde de situatie omtrent Antonius en Tjongerschans in de zomer van 2023 tot een versnipperd debat. De hoofdoorzaak daarvan is de toegelaten marktwerking in de zorg. Een citaat uit het rapport ’Naar een toekomstbestendig zorgstelsel’ van de Rijksoverheid uit april 2020 wijst daarop: Het is niet de vraag of de overheid en private partijen een rol spelen in het zorgstelsel, maar hoe de interactie tussen (semi)publieke en private spelers tot een doelmatig zorgstelsel leidt.
In maart 2024 wordt de discussie er bepaald niet transparanter op als Planbureau Fryslân middels verricht onderzoek vijftig voordelen en nadelen op tafel legt over de ziekenhuisfusie. Aan de hand daarvan is het logisch dat het bureau pleit voor een bredere kijk op de effecten. ‘De impactanalyse van Lysias Advies’, gemaakt in opdracht van Súdwest en Heerenveen, sluit hierbij aan. Lysias nam sociaal-maatschappelijk gerelateerde thematiek aangaande gezondheid, samenleving, zorg en onderwijs onder de loep.
Het LC-artikel is van betekenis, omdat journaliste Jonker aanhaalt dat ziekenhuisfusies in Engeland en Denemarken niet leidden tot verdere kostenefficiëntie en afname van zorgpersoneel. Sterker nog: onderzoek wees uit dat er sprake was van kostenverschuiving binnen het ziekenhuis of naar gemeenten, bijvoorbeeld door groei van WMO-vervoer.
De vier Friese ziekenhuizen en zorgverzekeraars opereren met betrekking tot de voorgestelde fusie van Antonius en Tjongerschans op basis van een neoliberaal getinte visie. Daartegenover staan de sociale waarden die Poelman, Sytsma, Planbureau Fryslân en Lysias Advies hanteren.
Hopelijk vinden de betrokken partijen een middenweg waarlangs een overzichtelijker debat wordt gevoerd. Daarbij kan het indrukken van de pauzeknop inzake het fusieproces, zoals Poelman en Sytsma wensen, zeker van dienst zijn.
Wiebe Dooper
Geraadpleegde bronnen:
https://www.brekt.nl/versnipperd-debat-rondom-behoud-antonius/
https://www.rijksfinancien.nl/bmh/bmh-2-naar-een-toekomstbestendig-zorgstelsel.pdf
Leeuwarder Courant, 29 maart 2024.
https://www.planbureaufryslan.nl/nieuws/het-brede-welvaartsverhaal-rondom-fusie-ziekenhuizen/