Categorieën
Cultuur Fryslân Landbouw Natuur en milieu

Fred Snip over de boerenzakdoek in Fries Landbouwmuseum

(tekst: Fries Landbouwmuseum)

De rode boerenzakdoek

In november heeft dhr. Fred Snip uit Bergen (NH) zijn verzameling rode boerenzakdoeken, en daarvan afgeleide items uit binnen- en buitenland, geschonken aan het Fries Landbouwmuseum.

Op zaterdag 30 december om 14.00 uur vertelt dhr. Snip in het Fries Landbouwmuseum over deze traditionele zakdoek, die vorig jaar uitgroeide tot een symbool van verzet.

De oudste zakdoeken zijn meer dan een eeuw oud en sommige exemplaren zijn uniek. De verzameling is tot eind januari te zien in de presentatiezaal van het museum.

Van oudsher bestaan de zakdoeken in twee maten: kleine voor in de zak en de grote voor om  hals of hoofd. De stof is vaak een mix van katoen en kashmierwol. Er bestaan ook extra grote zakdoeken, die vooral werden gebruikt als knapzak. Bij speciale evenementen worden nog weleens bijzondere zakdoeken uitgegeven. Tegenwoordig kan je de stof aan de meter kopen en er tafelkleden, servetten en kledingstukken van maken. Tijdens carnaval is de boerenzakdoek populair. Recentelijk werd ook door protesterende boeren en anderen de zakdoek gebruikt als symbool van verzet.

De meeste boerenzakdoeken zijn rood, destijds gekleurd door de wortel van de meekrapplant. Meekrap is een van de weinige natuurlijke pigmenten die kleurecht blijft. De rode zakdoek was van oudsher bedoeld voor doordeweeks gebruik. Op zondag en tijdens rouw werden andere kleuren gebruikt. De patronen op de zakdoeken zijn in de regel op dezelfde manier opgebouwd: een symmetrische rand rond een middenvlak vol strooimotiefjes, met soms in het midden een medaillon met een voorstelling. In de randen staan vaak ranken, bloemen, stippeltjes of geometrische motieven, meestal geïnspireerd op Oost-Aziatische voorbeelden. De boerenzakdoeken worden nog altijd gemaakt in de fabriek van de familie Fentener van Vlissingen (Vlisco, Helmond)

Lezing Rode boerenzakdoek
Datum:               zaterdag 30 december

Tijdstip:               14.00 uur tot 15.00 uur

Aantal pers.:      max. 60 personen

Prijs:                     8 euro, dit is inclusief toegang tot het museum (gratis voor Vrienden van het museum)

Door:                   Fred Snip