Categorieën
Cultuur Fryslân Súdwest

CHRIS MARIJT BLINKT UIT ALS LEE IN TRUE WEST

Op vrijdagavond 6 oktober vindt de eerste voorstelling plaats van True West of It Wiere Westen in de gymzaal van de Sint Bonifatiusschool in Reahûs. Toneelspeler Chris Marijt is de uitblinker in dit toneelstuk, dat na de editie van 7 oktober nog tweemaal werd opgevoerd op 13 en 14 oktober.

Over dit boeiende toneelstuk schrijft regisseur Dirk de Vries vooraf:
Yn dit stik sjogge wy de bruorren Lee en Austin dy ’t beiden op syk binne nei harren “Wiere Westen”. Yn in spikerhurde konfrontaasje probearje se byinoar dy talinten te ûntfotseljen dy ’t se tinke nedich te hawwen om harren “Wiere Westen” te ferwêzentlikjen.’

De deur van de Sint Bonifatiusschool is open rond 19.15 uur en vanaf dat moment druppelt het publiek binnen. Voordat de zaal even voor achten opengaat, wordt er in de schoolkantine nog wat gedronken.

Scène met een wat woeste Lee (Chris Marijt) tegenover Austin (Theo Jager). © Leo Veldhuizen

Er is direct een behaaglijke sfeer voelbaar in de zaal, waar Austin, gespeeld door Theo Jager, een script uittypt. Zijn broer Lee komt binnen en allerlei zaken passeren de revue waarin veel opwinding zit. De confrontaties vinden plaats in het huis van moeder, die voor onbekende tijd in Alaska verblijft.

Ook andere Amerikaanse karakteristieken van schrijver Sam Shepard komen langs, zoals krekels, de woestijn en het vangen van slangen in de heuvels. En als producer Saul langskomt, deze rol vertolkt Marius den Otter, noemt hij de naam van een legendarische Amerikaanse acteur.

Marius den Otter speelt Saul. © Monique Rijpstra

Tijdens de pauze zegt Renee van der Meer: ‘Er zit spanning in het stuk. De vraag is wat eronder zit. Ligt de sleutel bij de moeder? Of bij Austin, die iets te verbergen heeft?’ En Tiny Poelstra: ‘Er heeft in het verleden het een en ander plaatsgevonden. Het uitgetypte verhaal geeft daar wellicht nog uitsluitsel over.’

Direct in het tweede bedrijf treedt een interessante wending op. Plotseling is het script van Austin minder interessant. Lee is daar mede verantwoordelijk voor, waarna Austin gefrustreerd reageert.

Fragment uit het tweede bedrijf waarin Lee zijn script wil uittypen. © Leo Veldhuizen

De verbale en lichamelijke schermutselingen tussen de broers, gepaard gaand met scènes die op de lachspieren, volgen elkaar snel op. Het lukt Lee niet een versie van zijn eigen script uit te typen en hij staat erop dat Austin deze taak op zich neemt.

Vlak daarna komt moeder, Matthie Silvius, op. Ze keert plotsklaps terug uit Alaska. Haar verblijf is thuis echter niet van lange duur.

De ervaren Matthie Silvius neemt de moederrol op zich. © Monique Rijpstra

De dialogen in het toneelstuk verlopen uitstekend en de chemie tussen de vier acteurs is duidelijk waarneembaar. Daarin heeft regisseur Dirk de Vries een belangrijke rol gespeeld.

Het einde van toneelstuk True West biedt een leegte, net zoals de ruimte van de woestijn. Na afloop wordt aan een tafel in café de Ree nog over saillante onderdelen nagepraat, zoals de betekenis van de rol van de moeder en de niet zichtbare vader.

Het absurdisme van Samuel Shepard (1943-2017) zien we terug in het door hem geschreven True West. Dit stuk vormt dus geen hapklare brok uit The American Way of Life. Het is vooral een hardnekkige strijd tussen de twee broer Austin en Lee. Ze kunnen niet met elkaar en evenmin zonder elkaar.

Wiebe Dooper