De NAM wil het grote Schoonebeek olieveld weer in productie brengen. Het probleem daarbij is dat voor de stroperige olie, stoominjectie noodzakelijk is om de olie te kunnen oppompen. Boven de grond wordt de olie gescheiden van het water dat vervuild afgevoerd moet worden. Tot voor kort werd dit geïnjecteerd in lege velden in Overijssel, maar door problemen met lekkages in de transportleiding, breuken in de injectieputten en weerstand bij de bevolking heeft de NAM dat moeten stoppen.
De NAM wil nu het afvalwater van de aardoliewinning gaan injecteren in een leeg gasveld onder Schoonebeek. Deels of helemaal zuiveren en hergebruiken van het water is volgens de NAM duurder en slechter voor het milieu dan ongezuiverd in een leeg gasveld stoppen. Bij de inwoners leven terecht zorgen.
Staatssecretaris Vijlbrief voor mijnbouw maakt ondertussen goede sier met een nieuwe gebiedsgerichte aanpak waar via zogenaamde ‘ontzorgtafels’ de lokale betrokkenen ‘worden meegenomen’ in het besluitvormingsproces. Commentaar van bezorgde burgers uit Schoonebeek en de raadsleden in de commissievergadering van de gemeente Coevorden afgelopen dinsdag waren echter niet mals. Er werd zwaar kritiek geleverd op de onafhankelijkheid van de voorzitter (oud-burgemeester van Coevorden (D66)) en het dwingende karakter van het proces, dat meer de indruk wekt dat NAM en de overheid ontzorgd moeten worden dan de burgers.
Los van het feit dat het gebiedsproces met ‘ontzorgtafels’ aan alle kanten schuurt is er een belangrijke waarborg nodig voor de betrokken inwoners en hun omgeving. De plannen lijken veilig en verantwoord, maar we weten niet alles en daarom moet er een budget komen om mogelijke schade direct te kunnen herstellen. Daarnaast kan zo’n fonds worden gebruikt om NAM te blijven uitdagen om met een betere langetermijnoplossing te komen: onderzoek naar innovatie van waterbehandeling. Het rendement van de oliewinning moet verder worden besteed aan de leefbaarheid en lokale economie. Het fonds dient daarbij te worden beheerd via een onafhankelijke stichting. In de stichting zouden omwonenden, het betrokken bedrijfsleven en de regionale overheid moeten worden vertegenwoordigd. Een fonds voor betrokkenen door betrokkenen.
De besparing door injectie i.p.v. circulair hergebruik van het water, is berekend op ca 1,5 Euro per ‘barrel’ olie, ofwel ca 7 miljoen euro per jaar. Het is heel redelijk om juist dat bedrag jaarlijks te storten in het waarborgfonds. Als je daarbij nog een startkapitaal, of ‘tekenbonus’ in het fonds stort voor een versnelde opstart van de productie is het haalbaar om een stevig waarborgfonds voor de toekomst van Schoonebeek/Zuid-Oost Drenthe te kunnen opzetten van ca 100-200 miljoen euro.
Als Shell of Exxon dit onder Vondelpark of Binnenhof hadden willen doen was massaal weerstand gekomen. Het zou de NAM daarom sieren om te laten zien hoe je maatschappelijk ongemak kunt wegnemen door het realiseren van zo een significant waarborgfonds. Het voorbeeld hiervoor ligt in Noorwegen. Na de recente uitkomsten van de parlementaire onderzoekscommissie van Groningen is dit de uitgelezen kans om als NAM én overheid een nieuw hoofdstuk te beginnen. Veilige mijnbouw met oog voor de omgeving is in ons aller belang. Een dienstbare overheid zorgt hiervoor en ontzorgt daardoor echt.
Alexandra de Loos (geologe), Bart-Jan Heine (Alliantie lijsttrekker Drenthe & docent-onderzoeker Thorbecke academie), Bas Kloppenborg (mijnbouwkundig ingenieur), Harry van de Pol (accountant met afvalverwerkings specialisatie), Jurr van Dalen (duurzaamheidseconoom), Marinus den Hartogh (Alliantie lijsttrekker Overijssel & geoloog).