Jaap Mertens, voorzitter van het Nederlands Katholiek Vakverbond, zegt tijdens een jubileumbijeenkomst van het NKV-district Friesland in Hotel Hanenburg te Sneek dat de economische macht in Nederland in handen is van tweehonderd personen. Deze uitspraak gaat de geschiedenis is als ‘DE 200 VAN MERTENS’.
Volgens de website Vrienden van de Historie van de Vakbeweging gaat het om de volgende bewoordingen van Mertens:
“In Nederland hebben wij in ons economisch bestel te maken met wat ik zou willen noemen een lijnenspel. Onlangs hebben wij gesteld dat de hele economie in ons land in handen is van rond tweehonderd personen. Van een groep mensen die elkaar goed kent en elkaar frequent ontmoet in verschillende colleges. Het is een even deskundige, financieel sterke als beangstigende groep.” (bron:https://vakbondshistorie.nl/dossiers/200-mertens-50-jaar-dato/)
Als gevolg van Mertens’ uitspraak worden hier en daar lijstjes gepubliceerd over wie wel en niet tot deze ‘200’ behoren. Een topondernemer zegt destijds tegen Mertens dat door de bewering nogal wat mensen ongelukkig zijn gemaakt. De vakbondsman geeft ‘oprecht’ aan dat dit niet de bedoeling is geweest.
Overigens gaat het in deze jaren ook de NKV-medewerkers Jan Goossens en Henny ten Brink niet zozeer om het getal ‘200’, maar om een kleine invloedrijke groep personen in kaart te brengen, die buitengewoon veel economische invloed heeft en die – merendeels – ongecontroleerd uitoefent.
Tenslotte
Mertens (1916-2000) is van juni 1964 tot mei 1973 voorzitter van het NKV, Nederlands Katholiek Vakverbond. Daarna wordt hij voor de KVP staatssecretaris van Sociale Zaken in het roemruchte kabinet-Den Uyl (1973-1977).
Dit stukje sociale geschiedenis uit 1968 en in Sneek gestalte krijgt, komt opeenvolgende decennia geregeld in de publieke opinie. “In 1998 (met een update in 2000) verscheen onder meer de Atlas van de macht. De vanaf 2006 jaarlijks verschijnende top 200 van De Volkskrant is eveneens een duidelijke erfenis van de ‘200 van Mertens’.”
Wiebe Dooper